Każdy samochód z silnikiem spalinowym wyposażony jest w skrzynię biegów. Można je podzielić na dwie główne i największe zarazem grupy – skrzynie automatyczne i manualne. Podgrup i różnic w budowie tych podzespołów dla poszczególnych marek i modeli nie sposób byłoby opisać w jednej książce, nie mówiąc już o pojedynczym artykule. Niemniej jednak awarie skrzyni biegów objawiają się zwykle w podobny sposób. Najczęściej pojawiającym się zjawiskiem są stuki dochodzące ze skrzyni biegów. Jaka może być ich przyczyna?
Stuki w biegach a koło dwumasowe
Zmora kierowców aut wyprodukowanych po roku 2000 kojarząca się raczej z bardzo kosztowną wymianą. Jednak awaria „dwumasy” jest najczęstszą przyczyną stuków wydobywających się ze skrzyni biegów. Koło dwumasowe to połączenie koła zamachowego wspomagającego ruch obrotowy silnika i wału skrzyni biegów z tłumikiem powstających przy tym drgań skrętnych. Ogólnie z założenia element ten zmniejsza spalanie i poprawia kulturę pracy silnika. Zużyty jednak daje stłumione stuki przy ruszaniu, odejmowaniu gazu, a nawet podczas wrzucania kolejnego biegu.
Elementy sprzęgła hydraulicznego a stuki skrzyni biegów
Podobne objawy, zwłaszcza podczas zmiany biegów, może dawać np. uszkodzony siłownik sprzęgła, pompa hydrauliczna lub wysprzęglik. Awarie tych podzespołów często są dużo tańsze w naprawie niż wymiana koła dwumasowego albo sprzęgła z dociskiem i tarczą. Objawy te mogą także – w przypadku w/w elementów – dawać dziwne stuki i odgłosy przy przełączaniu biegów, ruszaniu i hamowaniu silnikiem. Awarie elementów sprzęgła hydraulicznego często mylone są ze zużyciem tarczy i docisku samego sprzęgła!
Uszkodzenie skrzyni biegów i jej awaria
Stuki w skrzyni biegów mogą wynikać z awarii jakiegoś elementu wewnątrz samej skrzyni. Na początek dobrze jest zbadać łożysko oporowe (wymieniane wraz ze sprzęgłem i dwumasą!), którego zużycie może powodować niepokojące odgłosy – oprócz omówionych powyżej przypadków – także na biegu jałowym. Kolejną przyczyną stuków w skrzyni biegów może być pęknięcie obracających się zębatek lub dostanie się między nie opiłków. Skutki takich przypadków są zwykle kłopotliwe w naprawie, a przyczyny ich bardzo różne. Wszystko zależy od typu posiadanej skrzyni i jej eksploatacji. Wszelkie pozostałe stuki w w tym elemencie mylone mogą być również z innymi awariami, np. z luzami na półosiach, wahaczach itp.
Jak poradzić sobie z tym problemem?
Najważniejsze to nie diagnozować niczego samemu, ale udać się do renomowanego warsztatu. Kupowane podzespoły powinny być nowe, a w przypadku zamienników, należy zadbać również o ich wysoką jakość.
